“We kunnen zorginnovaties hier snel naar de markt brengen”

De Lifeport-regio is een broeinest van medische innovatie, vooral in en rond Nijmegen. Kijkend naar de toekomst is dat ook broodnodig, vinden Jan van Dellen (directeur van The Economic Board), Martijn Kriens (programmamanager bij Briskr) en John van Sambeek (Strateeg Health & Hightech bij The Economic Board). Ze vertellen welke uitdagingen ze zien en hoe de regio daarop inspeelt.

Ruim 21 procent van alle arbeidsplaatsen in de Lifeport-regio komt vanuit de gezondheidszorg of van bedrijven die zich toeleggen op health en life sciences, zo blijkt uit recente cijfers van PWE Gelderland. Dat is veel hoger dan het landelijk gemiddelde van 16 procent. Het Radboudumc (Nijmegen), de Sint Maartens Kliniek (Berg en Dal) en Rijnstate (Arnhem, Elst en Zevenaar) hebben daar een groot aandeel in, maar daarnaast is er nog een enorm palet aan grote en kleine, nieuwe en ervaren zorginstellingen en bedrijven die samen de health-sector vormen. Daardoor wordt de urgentie tot innovatie breed gedragen in de regio.

Dat er in de regio zoveel mensen in de zorg werken is ook een risico, vindt Martijn Kriens van Briskr, een stichting die bedrijven – met name start-ups – in health en hightech ondersteunt. “Daardoor worden de uitdagingen extra snel gevoeld. Er werken al zoveel mensen in de zorg, daar zit bijna geen rek meer in.”

Niet meer houdbaar

Jan van Dellen schetst de uitdagingen die er liggen. “Zonder innovaties moet in de toekomst één op de vier of misschien wel één op de drie mensen in de zorg werken. Dat is gewoon niet haalbaar. We moeten op een andere manier met de arbeidsmarkt omgaan.” 

Zijn collega John van Sambeek is het daarmee eens. “We hebben met zijn allen een maatschappelijke opgave. Het systeem zoals het nu is georganiseerd, is niet meer houdbaar. Het aantal middelen en mensen is beperkt, terwijl de vergrijzing op ons af komt.”

Innoveren is broodnodig, geven ze aan. De Lifeport-regio wil daarin vooroplopen. Daarvoor heeft het drie speerpunten vastgesteld: de ontwikkeling van (nieuwe) medicijnen, digitale zorg en neuro-technologie. Overkoepelend doel is het verbeteren van de kwaliteit van leven. 

Rond die speerpunten gebeurt er veel, zegt Kriens. “Op het gebied van drug discovery hebben we een mooie mix van grotere bedrijven en veelbelovende start-ups, met daarnaast ook nauwe banden met het Pivot Park in Oss, op het oude Organon-terrein. Bij digital health speelt kunstmatige intelligentie (AI) een grote rol. Het Radboudumc is op dat gebied in wereldwijd opzicht een vooraanstaand onderzoeksinstituut. Op het vlak van neurotech hebben we het Donders Instituut, wat daarin erg vooruitstrevend is. Qua concrete toepassingen op ondernemersvlak is dat nog wat verder weg, maar voor de toekomst is het superinteressant.”

Zorg naar de mensen brengen

“We hebben een bewuste keuze gemaakt voor deze drie speerpunten”, zegt Van Sambeek. “We willen mensen langer laten participeren in de samenleving en meer aan preventie doen. Het is daarbij belangrijk om zorg meer naar de mensen toe te brengen. Daarvoor gebruiken we de mogelijkheden die digital health ons biedt, of in de toekomst gaat bieden, om meer op afstand te kunnen monitoren. Het doel is om in 2030 de helft van de diagnoses dichtbij de burger te laten plaatsvinden. Die transitie zetten we als regio nu in.”

Kriens heeft zijn vizier ook op de langere termijn gericht. “Wij hebben bij Briskr het Moonshot-traject. Zoals de universiteit van Delft ooit begon te bouwen aan de zonneauto van de toekomst, zo werken wij aan de ouderenzorg van de toekomst. Hoe zorgen we ervoor dat mensen zo lang mogelijk in hun dorp kunnen blijven wonen? Dat is een doelstelling voor de komende tien jaar waar we met onderzoekers, onderwijs, bedrijven, zorginstellingen en overheden aan gaan werken. Iedereen heeft zich daaraan gecommitteerd.”

De combinatie met food en hightech is daarin heel belangrijk, geeft Van Dellen aan. “Goed voedsel heeft invloed op langer en gezonder leven. Door onze samenwerking met de WUR in Wageningen maken we die koppeling. Hightech is belangrijk omdat je chips en sensoren kunt gebruiken om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Wat er in Nijmegen allemaal op de Noviotech Campus gebeurt is heel interessant voor onze ambities op het gebied van health. Die combinatie maakt ons echt uniek in de wereld.”

Kriens, die zich bij Briskr ook met hightech bezighoudt, ziet dat er daarin veel kansen liggen, die ook steeds beter worden benut. “Neem bijvoorbeeld een bedrijf zoals NXP. Dat is heel sterk in de automotive-branche, maar het kijkt ook steeds nadrukkelijker naar de rol die het kan spelen in health.” Van Sambeek ziet nog wel verbeterpunten. “Hightech wordt vaak nog als een apart cluster gezien. Er zijn mooie bedrijven actief op het snijvlak van de twee clusters, maar er liggen nog wel kansen voor de hele regio om dat verder uit te bouwen.”

Mooie mix

We mogen trots zijn op wat er in de regio allemaal gebeurt, vinden ze alle drie. Van Dellen: “Het Radboudumc staat aan de wieg van een aantal innovaties in de zorg, onder meer op het gebied van kankeronderzoek en toepassingen rond AI.” Van Sambeek: “Als je naar digital health en AI kijkt, dan zijn we als regio echt een koploper. We zijn daarnaast heel goed in testen en valideren. Dat komt door de goede samenwerking tussen onderzoeksinstellingen, innovatieve bedrijven en zorginstellingen. Steeds meer bedrijven die ergens anders in Nederland iets ontwikkelen weten onze regio te vinden voor het testen en valideren.”

Kriens ziet dat er steeds meer samengewerkt wordt. “We hebben een mooi mix van zorginstellingen en bedrijven. Het is echt interessant om daarbij te kunnen horen. Sinds de totstandkoming van de Regio Deal is dat complete netwerk nu veel beter opgelijnd. Daar zitten ook de woningbouwverenigingen bij, die een belangrijke rol spelen in de ouderenzorg en thuiszorg. Door die samenwerking tussen zorginstellingen en bedrijven kunnen we innovaties hier op een snelle en financierbare manier naar de markt krijgen.”

Werkgelegenheid en leefomstandigheden

Dat netwerk is interessant voor ondernemers, geven ze aan, maar ook voor net afgestudeerde studenten en andere werknemers. Kriens: “Er liggen hier veel mooie banen in de healthsector voor het oprapen. Regelmatig trekken studenten na hun studie naar het westen. Vaak zie je dat ze na een aantal jaar, als ze in een andere levensfase terechtkomen, terugkomen naar deze regio.” Van Sambeek ziet dezelfde tendens. Hij hoopt dat studenten er vaker voor zullen kiezen om in de regio te blijven. “De werkgelegenheid en ook de leefomstandigheden zijn hier heel gunstig. Daar zijn studenten en werknemers niet altijd goed van op de hoogte.”

Ze kijken alle drie vol goede moed naar de toekomst. Kriens: “Ik ben zeker positief over de potentie van deze regio als het om health gaat. We moeten de krachten bundelen en samen toewerken naar een stip op de horizon.” 

Bron: The economic board