Grote Nederlandse Betrokkenheid bij Internationaal Dementie- en Parkinsononderzoek

Bij de helft van de gehonoreerde consortia van het internationale EU Joint Programme Neurodegenerative Diseases (JPND) zijn Nederlandse onderzoekers betrokken. Zo wordt met financiering van ZonMw en Alzheimer Nederland gewerkt aan kennis over niet-farmacologische interventies voor mensen met neurodegeneratieve ziekte. Ook wordt het internationale netwerk van Nederlandse onderzoekers versterkt.

Waar richten de consortia zich op?

De multidisciplinaire consortia die van start gaan, richten zich op de mechanismen achter bestaande niet-farmacologische interventies voor neurodegeneratieve ziekten als dementie en de ziekte van Parkinson. Denk bij niet-farmacologisch bijvoorbeeld aan voeding, beweging, psychosociale interventies en neuromodulatie. Met deze kennis kunnen onderzoekers toewerken naar een behandeling op maat voor mensen met een neurodegeneratieve ziekte.

Hoeveel onderzoeken gaan van start?

Van de 39 subsidieaanvragen, zijn 14 voorstellen gehonoreerd door JPND. Bij 7 aanvragen zijn Nederlandse onderzoekers betrokken, en bij 3 van deze aanvragen is de Nederlandse onderzoeker de coördinator van het consortium.

Welke consortia met Nederlandse onderzoekers zijn gehonoreerd?    

EXERBRAIN
Bewegen is een beschermende factor voor de ziekte van Alzheimer, maar hoe dit precies werkt is nog onbekend. Het consortium EXERBRAIN zal kijken naar het beschermende effect van bewegen op het brein en naar de potentie van beweging als niet-farmaceutische behandeling voor de ziekte van Alzheimer. Nederlandse coördinator:  Dr. Rik van der Kant, Amsterdam Universitair Medisch Centrum

StepuP
Het StepuP consortium gaat onderzoek doen naar loopbandtraining als behandelmethode voor loopstoornissen bij de ziekte van Parkinson. Wat zijn de onderliggende biomechanische, fysiologische en neurologische veranderingen die bijdragen aan het succes van deze therapievorm? Kennis over deze mechanismen kan bijdragen aan een gepersonaliseerde behandeling.  
Nederlandse coördinator: Prof. dr. Jaap van Dieën, Vrije Universiteit Amsterdam

UNITE-PD
Het UNITE-PD consortium legt de focus op loopstoornissen bij de ziekte van Parkinson, een veelvoorkomend symptoom met gevolgen voor iemands mobiliteit en zelfstandigheid. De onderzoekers zullen in het bijzonder naar compensatiestrategieën gaan kijken. Welke onderliggende processen in de hersenen faciliteren compensatiestrategieën? Kennis hierover is onder andere belangrijk voor de ontwikkeling van effectieve rehabilitatiebehandelingen.
Nederlandse coördinator: Dr. Jorik Nonnekes, Radboud Universitair Medisch Centrum

AD_Imprint
Het consortium AD_Imprint onderzoekt de rol van de darmflora bij de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer. Specifiek kijken de onderzoekers naar de invloed van het dieet en microbiële veranderingen op de ontwikkeling van het centrale zenuwstelsel en de ontwikkeling van de ziekte. Dit onderzoek draagt mogelijk bij aan de vroege preventie en risicofactoren voor de ziekte van Alzheimer.
Nederlandse partner: Evgenia Salta, Nederland Instituut voor Neurowetenschappen

Good Vibes
Het consortium Good Vibes gaat mechanismen onderzoeken die de ziekte van Alzheimer mogelijk kunnen voorkomen. Specifiek focussen ze zich op nieuwe elektro-akoestische vibratiebehandeling (EAC) en focused ultrasound (FUS).
Nederlandse partner: Prof. Jurgen Claassen, Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour

Multi-MeMo
Het consortium Multi-MeMo gaat de basis van het combineren van verschillende interventies (een multimodale aanpak) onderzoeken en een interventiemodel ontwikkelen. Zo willen ze bijdragen aan een gepersonaliseerde aanpak om dementie te voorkomen of uit te stellen.

Nederlandse partner: Prof. Wiesje van der Flier Amsterdam Universitair Medisch Centrum, locatie VUmc

REBALANCE
Het REBALANCE consortium zal zich richten op focused ultrasound (FUS), een potentiële techniek voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer. Binnen het consortium worden de moleculaire mechanismen ontrafeld die ten grondslag liggen aan de positieve effecten van FUS . De onderzoekers willen zo een stap dichterbij effectieve behandelingen komen voor de ziekte van Alzheimer.   
Nederlandse partner: Prof. Arn Maagdenberg, Academisch Ziekenhuis Leiden

De projectgroepen zullen naar verwachting de eerste helft van 2023 van start gaan.

Bron: ZonMw