Lighting the way out of skin fibrosis II
Fibroblasten zijn cellen die een belangrijke rol spelen in ons lichaam. Ze zorgen voor de bouwstoffen die structuur geven aan onze organen. Maar soms zijn deze cellen ontspoord: ze zorgen dan voor littekenvorming door teveel aanmaak van weefselbouwstoffen. Dit proces wordt fibrose genoemd. Ook kunnen ontspoorde fibroblasten samen met cellen van het immuunsysteem bijdragen aan ontsteking. Dit proces van fibrose en ontsteking gebeurt bijvoorbeeld bij sclerodermie, waarbij verharding van de huid ontstaat die leidt tot ernstige bewegingsbeperkingen. Maar ook bij andere aandoeningen en in andere organen kan fibrose optreden, zoals in long, hart, nier en darm.
Fibrose komt dus veel voor en kan heel ernstige vormen aannemen, maar er is geen enkele behandeling tegen. Daarom zijn we in het eerste APOLLO-project (2020-2022) gestart met de ontwikkeling van een nieuwe behandelmethode. We willen met een medicijn dat wordt geactiveerd door gerichte lichtstraling de ontspoorde fibroblasten uitschakelen, en daarbij de gezonde fibroblasten en organen sparen. Deze aanpak heet fotodynamische therapie. Ons medicijn zal via de bloedbaan naar de zieke weefsels gaan, en als we er daarna met een medische lamp op schijnen wordt het medicijn geactiveerd en worden de ontspoorde fibroblasten uitgeschakeld.
Het Radboudumc werkt hierbij samen met het Britse bedrijf LightOx dat speciale lichtgevoelige stoffen heeft ontwikkeld voor deze behandeling. In APOLLO-1 hebben we samen medicijnen gemaakt die we in APOLLO-2 zullen verbeteren en testen. We zullen de medicijnen aanpassen zodat ze bijvoorbeeld beter oplossen in injectievloeistoffen en langer bewaard kunnen worden. Daarnaast zullen we in het laboratorium de huid bij sclerodermie nabootsen en onderzoeken of onze behandeling de fibrose geneest. Tot slot zullen we in muizen bestuderen hoe goed ons medicijn via de bloedbaan in de zieke huid kan komen en daar de fibrose kan remmen. We zijn hoopvol dat na sclerodermie deze behandeling ook in andere aandoeningen toepasbaar is.
