Ministerie VWS neemt signalement Voeding en Gezondheid in ontvangst

In Nederland worden we ouder, zwaarder en vaker chronisch ziek. Voeding kan het verschil maken, maar de kennis over de invloed van voeding op onze gezondheid schiet soms tekort. Onderzoek is nodig om voedingsrichtlijnen en voedingsnormen beter aan te laten sluiten bij de voedingsbehoeften van specifieke (kwetsbare) bevolkingsgroepen. ZonMw heeft samen met het RIVM, de Gezondheidsraad en het Voedingscentrum de kennisbehoefte in kaart gebracht en gebundeld in het signalement ‘Voeding en Gezondheid: Investeren in de basis voor voedingsbeleid’. Vandaag nam het Ministerie van VWS dit signalement in ontvangst.

Richtlijnen, normen en adviezen

Ons voedingsbeleid en de voorlichting over voeding (de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum) zijn gebaseerd op richtlijnen van de Gezondheidsraad. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op het best beschikbare wetenschappelijk bewijs. Naast de Richtlijnen Goede Voeding stelt de Gezondheidsraad voedingsnormen vast. Dit zijn aanbevelingen over hoeveel voedingsstoffen, bijvoorbeeld vitamines en mineralen, die het lichaam nodig heeft om goed te kunnen functioneren en om ziekten te voorkomen. De voedingsnormen zijn gebaseerd op de beschikbare wetenschappelijke literatuur en internationale adviezen, met name die van de European Food Safety Authority (EFSA).

Een groot deel van het onderzoek naar voeding en gezondheid is uitgevoerd bij gezonde en relatief jonge mensen met een gezond gewicht. Hierdoor zijn sommige voedingsnormen niet goed vertaalbaar naar de huidige oudere en zwaardere bevolking. Er is dus aanvullend onderzoek nodig om de richtlijnen door te ontwikkelen en te verfijnen, voedingsnormen beter te laten aansluiten bij de huidige bevolkingssamenstelling, en beide beter te laten aansluiten bij specifieke (kwetsbare) bevolkingsgroepen zoals bijvoorbeeld ouderen en zwangeren.

Voorbeelden

Vitamine A tekort

We weten dat een aanzienlijk deel van de Nederlandse bevolking te weinig vitamine A binnenkrijgt.  Hoewel in de zorg vitamine A tekort zelden wordt aangewezen als oorzaak van klachten, is onbekend hoe vaak deze klachten veroorzaakt worden door een tekort. Wel blijkt dat zorgprofessionals weinig alert zijn op een mogelijke relatie tussen weinig vitamine A en gezondheidsklachten. Zorgvuldig onderzoek naar klachten door vitamine A tekort is daarom zeer gewenst, en draagt bij aan het vaststellen van de voedingsnorm voor verschillende bevolkingsgroepen.

Ondervoeding en te lage spiermassa (sarcopenie) bij overgewicht.

Een ander voorbeeld is ondervoeding en te lage spiermassa (sarcopenie) bij overgewicht. Dit komt het meest voor bij mensen van middelbare leeftijd (40-70 jaar) en treft dus niet alleen mensen in kleine, kwetsbare groepen met een leeftijd van 70-plus. Bij het opstellen van de voedingsnormen is veelal uitgegaan van gezonde mensen met een gezond gewicht. Er is daarom dringend behoefte aan onderzoek in specifieke groepen om de voedingsnormen te kunnen optimaliseren.

Gezondheid is en blijft ons kapitaal. Met een gezonde leefstijl voelen mensen zich fitter en worden ze minder snel ziek. Ze blijven langer in contact met anderen en doen mee in de samenleving. Gezonde voeding is daarbij van groot belang. Erg waardevol als het signalement ‘Voeding en Gezondheid’ kan leiden tot het verkrijgen van verdere kennis over specifiek voedingsadvies.

Marjolijn Sonnema

Directeur-Generaal Volksgezondheid bij het Ministerie van VWS

Onderzoeksprogramma voedingsonderzoek

Met diepgaande kennis over voeding en gezondheid bij verschillende doelgroepen in de samenleving kunnen de Gezondheidsraad en het Voedingscentrum hun adviezen optimaliseren. Door deze voedingsrichtlijnen en -normen toe te passen in onderzoek (denk aan voedingsstatusonderzoek en de Voedselconsumptiepeiling van het RIVM) kan een beter inzicht worden verkregen in hoe het ervoor staat met de voedingstoestand van Nederland. Ook kunnen voedings- en leefstijlinterventies en beleid beter op specifieke doelgroepen toegesneden worden.

ZonMw pleit dan ook voor een slagvaardig onderzoeksprogramma dat gericht is op verdere doorontwikkeling en verfijning van de Richtlijnen Goede Voeding en het breder onderbouwen van de voedingsnormen afgestemd op de huidige Nederlandse bevolking. Zo’n onderzoeksprogramma levert op korte termijn kennis op die ingezet kan worden in het voedingsbeleid en zo kan bijdragen aan de gezondheid van de Nederlandse bevolking.

Investeren in voedingsonderzoek voor een betere gezondheid is investeren in een gezondere toekomst voor iedereen. Het signalement ‘Voeding en Gezondheid’ biedt concrete handvatten om nieuwe investeringen in voedingsonderzoek en beleid vorm te geven.

Véronique Timmerhuis

Algemeen Directeur ZonMw

Bron: ZonMw