Promotiebeurs voor leraren toont breed wetenschappelijk spectrum: van foetale leeftijdsbepaling tot morele weerbaarheid van ambtenaren

Vierentwintig docenten hebben de beurs ontvangen, in totaal is ruim 4,9 miljoen euro toegewezen. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap stelt jaarlijks 9 miljoen euro beschikbaar voor de promotietrajecten. Met de beurs krijgen leraren de kans zich verder te ontwikkelen en de aansluiting tussen universiteiten en scholen te versterken.

Uit de toewijzingen komt het wetenschapsbrede karakter van het programma goed naar voren. Zo onderzoekt Sophie Visser (OVO Zaanstad) een model waarin bestaande en nieuwe methoden voor foetale leeftijdsbepaling worden samengebracht. Een ander mooi voorbeeld is het onderzoek van Stephan Meijers (Hogeschool Leiden). Hij onderzoekt morele weerbaarheid van ambtenaren aan de hand van de ambtenaarsethiek van Machiavelli. De aanvragers van de toegekende onderzoeken gaan de komende vijf jaar onderzoek doen, dat uiteindelijk leidt tot een promotie. 

Gehonoreerde projecten

Het merk als activist: hoe menselijke merken consumenten kunnen betrekken bij sociale verandering
N. (Nelleke) de Boer, Hogeschool Rotterdam – Vrije Universiteit Amsterdam
Merken spreken zich vaker uit over sociaal-politieke onderwerpen om hun menselijke gezicht te laten zien. Dit kan positief bijdragen aan dat consumenten zich gaan inzetten voor bepaalde onderwerpen, maar brengt ook risico's met zich mee. Het kopen van een "sociaal" merk kan een obstakel zijn voor gedragsverandering. Het onderzoek bouwt voort op Theory of Mind om het effect te begrijpen van verschillende soorten merkactivisme op verschillende vormen van consumer empowerment en de rol van menselijkheid daarbij. Daarmee onderzoekt dit voorstel hoe en onder welke omstandigheden merkactivisme bijdraagt aan de inzet van consumenten om bij te dragen aan bepaalde sociaal-politieke onderwerpen.

Naar proactieve zorgplanning bij ouderen met thuiszorg: Ontwikkeling, implementatie en evaluatie van een transmuraal zorgpad
A.A.E. (Annigje) Bos, Hogeschool van Amsterdam – Universiteit van Amsterdam
Nog regelmatig komt er niet-passende, belastende of niet gewenste zorg voor in de laatste levensfase van thuiswonende ouderen, met verminderde kwaliteit van leven en sterven tot gevolg. Zorgprofessionals spreken onvoldoende (tijdig) met deze ouderen en naasten over wensen en passende zorg daarbij (proactieve zorgplanning). Als dit wel gebeurt, dan is deze informatie onvoldoende beschikbaar voor andere zorgprofessionals. Dit onderzoeksvoorstel beoogt de zorg in de laatste levensfase meer passend te maken voor thuiswonende ouderen. We ontwikkelen, implementeren en evalueren een interprofessioneel transmuraal zorgpad proactieve zorgplanning, met specifieke aandacht voor de implementatie in wijkverpleegkundige teams en het betrekken van naasten.

CONNECT-AYA: Ondersteuning van jongvolwassenen met kanker (AYA’s) bij participatie in opleiding en transitie naar werk.
A.W. (Anke) Boumans, Hogeschool van Amsterdam – Amsterdam UMC
Jongvolwassenen die leven met of na kanker (adolescents and young adults: AYA’s) missen ondersteuning wanneer zij beperkingen ervaren in opleiding of transitie naar werk. Dit promotieonderzoek is gericht op het ontwikkelen van een ondersteuningsprogramma in zorg en/of onderwijs dat bijdraagt aan participatie van AYA’s in opleiding en transitie naar werk. Bevorderende en belemmerende factoren voor participatie en ondersteuning worden vanuit verschillende perspectieven in kaart gebracht: vanuit AYA’s, zorgprofessionals, onderwijsprofessionals en werkgevers. Gecombineerd met literatuuronderzoek vormt dit de theoretische basis om in co-creatie met AYA’s en stakeholders een ondersteuningsprogramma te ontwikkelen en te testen: gebaseerd op evidence, passend bij de praktijk.

Inzicht in de effectiviteit en bruikbaarheid van e-consulten in de jeugdgezondheidszorg
A.R. (Arina) Brunekreeft-Budding, Christelijke Hogeschool Ede – Universiteit Twente
E-consulten kunnen helpen de zorg beschikbaar te houden voor iedereen. Verpleegkundigen hebben vragen over e-consulten. Werkt het wel? Wat vinden de cliënten ervan? Welke cliënten en verpleegkundigen gebruiken e-consulten? Wat doen e-consulten met de relatie tussen verpleegkundigen en cliënten? In dit onderzoek worden e-consulten getest. Met vragenlijsten onderzoeken we drie dingen.

1. Of e-consulten werken
2. Wat verpleegkundigen en cliënten ervan vinden
3. Wie e-consulten gebruiken

In interviews met verpleegkundigen stellen we vragen over wat e-consulten doen met de relatie tussen verpleegkundigen en cliënten. We willen organisaties en onderzoekers helpen bij het beslissen en ontwikkelen van e-consulten in de zorg.

Virtual reality in shoulder rehabilitation (VRISseR study)
B. (Beate) Dejaco, HAN University of Applied Sciences – Radboud Universitair Medisch Centrum
Schouderpijn komt vaak voor en gaat gepaard met aanzienlijke ziektelast. Er worden momenteel veel verschillende therapieën toegepast, vaak met onduidelijk resultaten. Oefentherapie lijkt effectief te zijn, maar oefenprogramma's volhouden blijkt lastig te zijn. Men denkt dat Virtual Reality (VR) pijndempend kan werken, de therapietrouw kan vergroten en een goede aanvulling of alternatief kan zijn voor huidige behandelingen. Het doel van dit project is om te onderzoeken wat de effectiviteit van VR bij de behandeling van patiënten met schouderpijn is. Een ander doel is de haalbaarheid en aanvaardbaarheid van VR bij fysiotherapeuten en patiënten te onderzoeken.

Literary Tourism at the Peripheries: A Relational Analysis of the Hay Festival in Rural Wales and in the ‘Global South’
C.J. (Calvin) Duggan, Hotelschool Den Haag – Universiteit van Amsterdam
Dit project onderzoekt hedendaags literair toerisme door middel van een diepgaande relationele analyse van verschillende internationale edities van het Hay Festival of Literature. Het volgt het traject van het Festival van landelijk Wales naar het ‘mondiale Zuiden’ en beschouwt toerisme en literatuur als verwante circulatiemodi waardoor plaatsen en mensen betekenis vinden. Door interviews, archiefonderzoek en primaire bronnen bevraagt dit project middels posthumanistisch relationeel denken de verstrengelde relaties tussen de plaatsen en mensen die het Festival vormen. Op deze manier streeft dit project ernaar om latente ongelijkheden en koloniale logica die literatuur en toerisme blijven doordringen, bloot te leggen.

Bias is in the eye of the beholder? How mansplaining can help us better understand miscommunication and the factors affecting the perception of bias
A.F.L. (Astrid) Fokkema, Fontys Hogeschool – Universiteit van Tilburg
In de laatste jaren is de uitleg haar onschuld verloren. Mansplainen, whitesplaining en momsplaining worden gebruikt om verschillende soorten uitleg te bestempelen als beledigend en zijn steeds meer onderdeel geworden van ons vocabulaire. Wat vertellen deze woorden ons over wat we verwachten in een gesprek? Wanneer wordt uitleggen 'mansplainen'? En welke factoren bepalen of iemand een uitleg als beledigend ervaart? Dit project onderzoekt mansplainen als een vorm van miscommunicatie en de perceptie van bias.

Resisting unsustainable temptations: Are countercampaigns effective in cancelling out the effects of advertising?
J. (Joris) Galama, NHL Stenden Hogeschool – Universiteit van Amsterdam
Consumenten worden voortdurend blootgesteld aan verleidelijke reclames met als doel het stimuleren van niet-duurzame keuzes, hetgeen dat in geheel contrast staat met het doel van de overheid om duurzaam gedrag te stimuleren. Op dit moment worden verschillende strategieën voorgesteld om consumenten te helpen om verleidingen van reclames te weerstaan (bijv. het toevoegen van disclaimers aan reclames of het toevoegen van bewustwordings-advertenties aan reclameblokken). Het is echter onduidelijk of zulke zogenoemde countercampaigns effectief zijn. In dit PhD-project ga ik onderzoek doen naar of mensen countercampaigns waarnemen en onthouden en hoe we consumenten met een hoge CO2-voetafdruk ontvankelijker kunnen maken voor countercampaigns.

Understanding Software: Towards an Analytic Ontology of Computational Artefacts
J.A.H. (Jeroen) de Haas, Avans Hogeschool – Technische Universiteit Eindhoven
Met de digitalisering van onze samenleving groeien de maatschappelijke gevolgen als software tekortschiet. Maar wat is software eigenlijk? Wat is de functie van software en kan software daarin tekortschieten? Dat blijkt in de praktijk én wetenschap lastig te articuleren. Voor materiële artefacten — door mensen gemaakte voorwerpen — bestaan ontologieën die voorschrijven hoe men redeneert over functies en tekortkomingen. Pogingen deze analyses te projecteren op software leiden tot tegenstrijdige of tegennatuurlijke conclusies. Wij leggen de pijnpunten bloot om vervolgens een verbeterde ontologie te ontwikkelen die strookt met de werkelijkheid en zo een stevig fundament biedt voor wetenschappelijke en maatschappelijke discussies.

Historische teksten in de bovenbouw van het primair onderwijs. De stimulering van bewuste geletterdheid, historische kennis en burgerschapsvorming door literatuurhistorisch redeneren in het primair onderwijs.
P. (Pim) van der Helm, Thomas More Hogeschool – Universiteit van Tilburg 
Literatuurhistorisch redeneren gebaseerd op historisch tekstmateriaal kan kinderen in de bovenbouw van het primair onderwijs op verschillende manieren helpen. Deze didactiek adresseert problemen omtrent leesbeleving en -resultaten, te kort schietend historisch besef en een gebrek aan kennis van burgerschapsvaardigheden. Literatuurhistorisch redeneren draagt bij aan bewuste geletterdheid en historisch besef en heeft een positief effect op burgerschapsvorming. Nagestreefd resultaat is een op relevante literatuur gebaseerde, alsmede op empirisch beproefde ontwerpprincipes gebaseerde lessenserie.

De weerbaarheid van startende jeugdprofessionals versterken door zingeving in werk: een onderwijsinterventie
S. (Sterre) Hoenderop, HZ University of Applied Sciences – Universiteit voor Humanistiek
In dit mixed-methods studie wordt onderzocht hoe zingeving in werk de weerbaarheid van studenten en startende professionals in jeugdhulpverlening beïnvloedt en hoe dat versterkt kan worden middels een onderwijsinterventie. De eerste deelstudie is een scoping review naar de relatie tussen weerbaarheid en zingeving in werk in jeugdhulpverlening. In de tweede deelstudie wordt onderzocht hoe studenten en professionals in jeugdhulpverlening weerbaarheid en zingeving ervaren in hun werk. In de derde deelstudie wordt middels participatief ontwerpgericht onderzoek een onderwijsinterventie ontwikkeld om weerbaarheid te versterken, op basis van de eerste twee deelstudies. In de vierde deelstudie wordt het effect van de onderwijsinterventie onderzocht.

Biodiversiteit in de gebouwde omgeving; verspreidingsmodellering van stadssoorten ten behoeve van ecologisch ontwerpen.
B.B. (Berry) van der Hoorn, Hogeschool InHolland Delft – Stichting Naturalis Biodiversity Center
In 2050 woont naar schatting 68% van alle mensen in steden. Verstedelijking leidt tot homogenisering en afname van biodiversiteit. De laatste jaren vindt een omslag plaats naar natuurinclusief (her)ontwerpen van wijken met oog voor een groenblauwe infrastructuur en biodiversiteit. Een goed ecologisch stadsontwerp vereist gedetailleerde kennis van de habitateisen ofwel de niche van urbane doelsoorten. Statistische analyses zoals modelering met gebruik van kunstmatige intelligentie kunnen deze kennis leveren. Dit wordt echter nog niet breed toegepast in steden. In deze studie ontwikkelen we nieuwe statistische modellen om de stedelijke verspreiding te analyseren van vleermuizen, bijen en sprinkhanen.

Begrijpen werknemers wat er staat? Een empirisch onderzoek naar de verbetering van de begrijpelijkheid van de arbeidsovereenkomst.
H. (Hanneke) Houwers, HAN University of Applied Sciences – Universiteit Utrecht
De arbeidsovereenkomst bevat de belangrijkste rechten en plichten die voor werknemers gelden, maar is vaak ingewikkeld geformuleerd, zodat de niet-jurist niet goed begrijpt wat er nu eigenlijk staat. Dat kan ongewenste gevolgen hebben, zoals een onterecht ontslag in de proeftijd of het mislopen van een ontslagvergoeding waarop de werknemer wel recht heeft. Het is daarom belangrijk te onderzoeken wat de arbeidsovereenkomst zo ingewikkeld maakt, of er methoden zijn om te komen tot meer begrijpelijkheid en te onderzoeken of begrijpelijkheid als norm in de wet zou moeten worden opgenomen, zodat een begrijpelijker arbeidsovereenkomst voor alle werknemers het uitgangspunt wordt.

Two Spains? The Spanish Memory Debate and the (De)-Construction of National Identity (1996-2022)
D. (David) Huijs, Zuyd Hogeschool – Universiteit van Maastricht
Na de dood van dictator Franco in 1975, keek Spanje vooruit naar een democratische toekomst, waarbij pijnlijke herinneringen aan de Burgeroorlog (1936-1939) en de daaropvolgende dictatuur (1939-1975) werden achtergelaten. Deze periode heet de 'transición' (1975-1982) en wordt beschouwd als de basis van het huidige democratische Spanje. Echter, vanaf midden jaren '90 begon men terug te kijken naar het verleden, wat leidde tot een gepolariseerd debat. Het onderzoek kijkt hoe deze 'transición-periode' in het herinneringsdebat op verschillende manieren wordt geïnterpreteerd en wat dit betekent voor Spanjes democratie.

Weg met het hokjesdenken: zakelijk en literair lezen gecombineerd. Het effect van een geïntegreerde aanpak voor het leesonderwijs op leesvaardigheid
N.M.H. (Nadie) Janssen, Jacob-Roelandslyceum – Universiteit van Tilburg 
Een kritische en bewuste leeshouding is essentieel in onze samenleving. Een substantieel deel van de Nederlandse jongeren ontbeert echter een dergelijke leeshouding: jongeren lezen wel, maar te weinig ‘diep’. Het leesonderwijs schiet tekort en doet onvoldoende recht aan het diffuse onderscheid tussen feit en fictie. Dit project beoogt een didactiek te ontwikkelen die leerlingen opleidt tot betere lezers. Daartoe worden zakelijk en literair lezen geïntegreerd en gekoppeld aan vakinhoudelijke inzichten die de verschillende domeinen van het schoolvak ontstijgen. Op basis van Educational Design Research wordt een didactiek ontwikkeld die het schoolvak en het leesonderwijs vakinhoudelijk en vakdidactisch versterkt en integreert.

Sustainable collaboration in networks in the Dutch-German borderland: The role of cross-border collaboration readiness
M. (Max) Klöters, Fontys Hogeschool – Open Universiteit
Recente onderzoeken bevestigen dat grensregio's kansen missen wat betreft hun ontwikkeling. In dit verband is grensoverschrijdende samenwerking (GROS) onmisbaar geworden om economische en maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Wanneer organisaties erin slagen GROS te organiseren, biedt de grenscontext veel mogelijkheden. Als reactie daarop hebben grensoverschrijdende netwerken (GRON's) zich gemanifesteerd als een gunstige vorm om samen te werken. Desalniettemin zijn de meeste initiatieven niet veerkrachtig en huidige ondersteuningsmechanismen lijken niet voldoende te zijn. Dit onderzoek richt zich op duurzame GROS in GRON's door dieper in te gaan op samenwerkingsbereidheid, de motivatie en de effecten op samenwerkingsgedrag en intentie tot actieve deelname.

Robuust Realisme. Een Reconstructie van Machiavelli’s Ambtenaarsethiek voor Onderwijs in Morele Weerbaarheid
S. (Stephan) Meijers, Hogeschool Leiden – Theologische Universiteit Kampen
Het proefschrift gaat over de morele weerbaarheid van ambtenaren. Morele weerbaarheid is de noodzakelijke schakel tussen de integriteit van de ambtenaar en de belangen die de integriteit van deze ambtenaar onder druk kunnen zetten. De ambtenaarsethiek van Niccolò Machiavelli vormt de bron voor advies aan het onderwijs dat opleidt tot ambtenaar. Met de methode van rationele reconstructie van Jonathan Bennett krijgt het perspectief van Machiavelli betekenis voor het heden. De ambtenaarsethiek wordt als een trechter behandeld; van fundamentele opvattingen over de menselijke natuur, het recht en de staatstaak naar praktische ambtenarenethiek en het onderwijs dat de ambtenaar opleidt.

Learning about future proof farming: from fear to hope
E.M. (Eline) Schothorst, Aeres Groep – Wageningen Universiteit & Research
De landbouwsector verkeert in een ecologische crisis: een landbouwtransitie is aanstaande. Dit onderzoek plaatst collectieve toekomstbeelden en verwante emoties over die transitie, zoals o.a. angst, boosheid en verlangen, in een kritisch perspectief waarin onderzocht wordt hoe deze uitwerken in politiek en praktijk. Het project verkent hoe deze toekomstbeelden en emoties een plek kunnen krijgen in het agrarisch onderwijs, zodat het onderwijs haar rol kan vervullen in de transformatie van landbouw en voedselsystemen.

Onderzoek naar co-creatie en gezamenlijke besluitvorming (SDM) tussen jongeren en professionals bij het voorkomen van schulden bij jongeren
P. (Paula) Smith, Hogeschool InHolland Amsterdam – Universiteit van Amsterdam
In dit onderzoeksvoorstel staat de vraag centraal hoe jongeren en professionals als partners samen kunnen werken bij het ontwikkelen van een aanpak gericht op het voorkomen van schulden bij jongeren. Jongeren met geldproblemen vinden momenteel hun weg niet naar het ondersteuningsaanbod. Door de stem van jongeren mee te nemen bij de ontwikkeling van een aanpak gericht op het voorkomen schulden, is de verwachting dat preventieve ondersteuning beter aansluit op hun leefwereld, meer jongeren bereikt worden en uiteindelijk minder jongeren in problematische schulden terechtkomen. Dit gebeurt volgens een cyclus van actie en reflectie (actieonderzoek) in combinatie met ontwerpgericht praktijkonderzoek.

Dekolonisering van het aardrijkskundecurriculum in het voortgezet onderwijs in Nederland met behulp van het GeoCapabilities model.
M.S. (Mieke) van Vemden, Fontys Hogeschool – Universiteit Utrecht
Jongeren worden geconfronteerd met gesimplificeerde en eenzijdige media. Complexe mondiale uitdagingen zoals klimaatverandering en ongelijkheid vragen echter om genuanceerde kennis. Aardrijkskundeonderwijs is essentieel in de overdracht van deze kennis. Het debat over vak-gerelateerde perspectieven, en recentelijk de oproep tot dekolonisatie, laten zien dat het aanbieden van objectiviteit en multiperspectiviteit uitdagend is. Een gedekoloniseerd curriculum vraagt een grote rol van docenten waarin ze actieve curriculummakers worden. Een GeoCapabilities-benadering biedt docenten hierbij theoretische concepten en praktische werkwijzen. Dit onderzoek richt zich op aardrijkskunde docenten in Nederland en hun bijdragen aan het dekoloniseren van het aardrijkskunde curriculum door de toepassing van een GeoCapabilaities-benadering.

Towards a Gold Standard for Fetal Age Estimation
S.C. (Sophie) Visser, OVO Zaanstad – Amsterdam UMC
Accurate foetale leeftijdsbepaling is essentieel voor zwangerschaps- en prenatale zorg. Incorrecte leeftijdsbepaling kan leiden tot vervroegde bevallingsinductie en een verhoogd risico op doodgeboorte. Als meerdere gevalideerde biometrische leeftijdsbepalingsmethodes met elkaar gecombineerd worden kan de standaardafwijking -die momenteel tot 3 weken oploopt- tot enkele dagen worden teruggebracht. Dit kan toegepast worden in klinische echografie en radiologie, forensisch foetaal (radiologisch) materiaal én foetaal (beeld)materiaal van de Dutch Fetal Biobank. Het doel is om een online Fetal Age Estimator te creëren waarin alle huidige leeftijdsbepalingsmethoden, evenals nieuw ontwikkelde methodes, samengebracht worden tot één rekenmodel voor klinische, forensische en antropologische casussen wereldwijd.

Van Technasium tot tweetalig onderwijs: een onderzoek naar meso-differentiatie in relatie tot kansengelijkheid in het voortgezet onderwijs.
K. (Karina) de Waal, ISW Hoogeland – Radboud Universiteit Nijmegen
In het Nederlandse voortgezet onderwijs is steeds vaker sprake van meso-differentiatie van het onderwijsaanbod. Leerlingen van eenzelfde schoolniveau ontvangen dan ander of additioneel onderwijs waardoor verschillen tussen klassen/lesgroepen ontstaan. Veel voorkomende voorbeelden van deze vorm van differentiatie zijn Technasia, kunstklassen en tweetalig onderwijs. Er is nog weinig onderzoek gedaan naar meso-differentiatie in het onderwijsaanbod, waardoor het onduidelijk is welke vormen van meso-differentiatie voorkomen, hoe meso-differentiatie tot stand komt en welke implicatie meso-differentiatie heeft voor de onderwijskansen van verschillende groepen leerlingen. Deze studie beoogt in deze vragen inzicht te verschaffen door middel van een mixed methods onderzoeksontwerp.

Samen Beter Worden; De Kracht van Voeding en Beweging voor Patiënten na Oncologische Buik- en Longchirurgie
C. (Charlotte) van Westerhuis, Hogeschool van Amsterdam – Universiteit van Amsterdam
Voor oncologische patiënten na buik- of longchirurgie zijn een op elkaar afgestemde hoeveelheid voeding en beweging essentieel voor een goed herstel. Het is echter nog onduidelijk hoe een optimale voedings- en beweeginterventie er voor de praktijk uitziet, hoe de interdisciplinaire samenwerking van diëtisten en fysiotherapeuten geoptimaliseerd kan worden en hoe eHealth hierin het best kan ondersteunen. Dit project beoogt om, met en voor zorgprofessionals in de eerstelijnszorg, aanbevelingen te ontwikkelen voor de optimale inhoud, aanbiedingsvorm en organisatie van de voeding- en beweegzorg tijdens het revalidatietraject na oncologische buik- en longchirurgie.

Polarisatie en strategieën voor depolarisatie in (sociale) media
E.F.J. (Enno) Wigger, Hogeschool Windesheim – Wageningen Universiteit & Research
Er bestaan grote zorgen om toegenomen polarisatie in het maatschappelijk debat, voornamelijk in de (sociale) media. Huidige wetenschappelijke inzichten in polarisatie in media zijn beperkt door een eenzijdige focus op de Verenigde Staten en hoofdzakelijk aandacht voor X (Twitter). Daarnaast is er relatief weinig aandacht voor depolarisatiestrategieën. In dit onderzoeksvoorstel wordt polarisatie in de Nederlandse media onderzocht voor de thema’s klimaat, immigratie en inclusiviteit. In het eerste deel wordt de mate en aard van polarisatie in traditionele media en op verschillende sociale mediaplatformen in kaart gebracht. In het tweede deel worden mogelijke depolarisatiestrategieën voor journalisten en platformen op effectiviteit getoetst.

Bron: NWO