Grootste Krachtenbundeling in Dementieonderzoek

Binnen het Onderzoeksprogramma Dementie hebben partijen in het dementieveld de krachten gebundeld. ZonMw honoreert vier multidisciplinaire onderzoeks-consortia. Zij zoeken antwoord op vragen als: hoe kunnen we dementie voorkomen en hoe verbeteren we de kwaliteit van leven voor mensen met dementie?

Eén op de vijf Nederlanders krijgt een vorm van dementie. De ziekte is nog steeds niet te genezen of adequaat te voorkomen, en heeft een grote impact op de levenskwaliteit. Uiteindelijk overlijden mensen aan dementie. Het is na kanker en hart- en vaatziekten de meest voorkomende doodsoorzaak in Nederland.

Voor een doorbraak in de bestrijding van dementie én de zorg voor mensen met dementie, werken onderzoekers daarom intensief samen. Zij doen dit onder andere binnen het tienjarige Onderzoeksprogramma Dementie (OPD) van ZonMw. Ook zorgverleners, onderwijsinstituten, ervaringsdeskundigen, kennisinstituten en bedrijfsleven maken deel uit van deze consortia (samenwerkingsverbanden). Via het onderwijs bereikt nieuwe kennis snel de werkvloer. Het Onderzoeksprogramma Dementie honoreert vier consortia met elk een eigen thema en focus. Ze gaan voor het einde van het jaar van start. Een vijfde consortiumaanvraag is nog in behandeling.

Deze vier consortia gaan van start
Consortium Fundamenteel onderzoek
Welke ziektemechanismen liggen ten grondslag aan het ontstaan en het beloop van dementie, zoals de ziekte van Alzheimer (AD), fronto-temporale dementie (FTD), en vasculaire dementie? Dankzij samenwerking komt er sneller zicht op betere diagnose en behandeling, en op preventie en therapie.
Projectleider is prof. dr. Guus Smit, Vrije Universiteit Amsterdam
Consortium Risicoreductie – Leefstijl
Welke interventies zijn effectief om dementie te voorkomen bij mensen met een verhoogd risico op dementie? De onderzoekers helpen mensen met een verhoogd risico om hun leefstijl te verbeteren. Deze mensen bepalen zélf hoe ze dat willen doen.
Dit project wordt geleid door Prof. dr, Edo Richard, Radboud UMC (projectleider) en dr. Sebastian Kohler, Universiteit Maastricht  (hoofdaanvrager)
Consortium Diagnostiek (en prognostiek)
Hoe verbeteren we de diagnostiek van de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie? Met goede diagnose bedoelen de onderzoekers: Tijdig, Accuraat, en
gePersonaliseerd (TAP).
Projectleider is prof. dr. Wiesje van der Flier, Amsterdam UMC, locatie VUmc
Consortium Jonge mensen met dementie
Een onderzoek naar oorzaak, diagnose, zorg en behandeling van dementie bij jonge mensen. De onderzoekers beantwoorden meerdere kennisvragen van de wetenschapsagenda Dementie op jonge leeftijd. Zo leveren zij een bijdrage aan de kwaliteit van leven van deze groep patiënten en hun naasten.
Projectleider is prof. dr. Raymond Koopmans, Radboud UMC Nijmegen

Consortium Kwaliteit van leven

Binnen de kaders van het thema Risicoreductie - Leven met dementie is al een consortium van start gegaan. Het wordt gefinancierd door Alzheimer Nederland en Health~Holland als onderdeel van de Nationale Dementiestrategie. Er is een nauwe samenwerking met ZonMw, zodat de consortia goed op elkaar aansluiten. Ook dit consortium wordt gevolgd binnen het Onderzoeksprogramma Dementie.

Multidisciplinaire consortia

De consortia zijn multidisciplinair in de breedste zin van het woord. Abida Durrani is programmamanager van het Onderzoeksprogramma Dementie. Ze vertelt: ‘Naast medische wetenschappen zijn er bijvoorbeeld onderzoekers betrokken uit de alfa- en gammawetenschappen. Zoals psychologie, ethiek, filosofie en data-science. Bij de ziekte dementie spelen veel factoren een rol. Willen wij wetenschappelijke doorbraken bereiken en een verschil maken in kwaliteit van leven van mensen met dementie, dan moet je het probleem benaderen vanuit verschillende invalshoeken en oplossingsrichtingen.’

Synergie en focus

Alle Nederlandse Alzheimercentra zijn betrokken bij het Onderzoeksprogramma Dementie. ‘We streven naar synergie en focus’, zegt Abida Durrani. ‘Dat doen wij door de partijen in het consortium nauw te laten samenwerken bij de opzet, implementatie én uitvoering van diverse projecten. Soms zijn er meer dan tien partijen bij één consortium betrokken. Samen kunnen zij bouwen aan een stevige onderzoeksinfrastructuur. Dat helpt om een doorbraak te bewerkstelligen in de bestrijding van dementie.’

Vertaling naar dagelijkse praktijk

Het onderzoeksprogramma wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de programmacommissie. Jet Bussemaker is voorzitter. In een eerder interview met ZonMw noemt ze diversiteit – aandacht voor verschillen in onder andere gender, cultuur, sociaaleconomische status – een belangrijke rode draad voor het OPD: ‘Dezelfde ziekte kan een verschillende impact hebben op het leven van mensen die het treft. Als we daarmee in alle stappen van onderzoek rekening houden, hebben de resultaten impact in alle lagen van de bevolking.’

Hoge ambities

De multidisciplinaire samenwerking is een opdracht aan het dementieveld van het ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Minister Conny Helder (Langdurige Zorg en Sport): ‘Ons ultieme doel is om dementie de wereld uit te helpen. Daarom investeren we de komende jaren fors in dit onderzoeksprogramma. Willen we onze doelen bereiken, dan is samenwerking tussen verschillende onderzoeksvelden, zorginstellingen, het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en overheden essentieel. Alleen samen kunnen we het verschil maken.’

Twee consortia gaan later van start

Voor twee consortia – Veelbelovende innovatieve therapieën en Valorisatie; integratie onderwijs, onderzoek en zorg – volgen de subsidierondes op een later moment. Kijk op de website van ZonMw voor nieuws en actuele informatie.

Gedragscode

ZonMw past op alle subsidierondes de Code persoonlijke belangen toe. Zo voorkomen wij dat vooringenomenheid de besluitvorming beïnvloedt. Een van de hoofdaanvragers is tevens bestuurslid ZonMw. Daarom zijn voor deze subsidieronde extra beheersmaatregelen genomen.

Bron: ZonMw

Ouder koppel handen vasthouden

‹ News overview