Mission possible, in the box: “Plus vijf, MIN DERTIG”!

“Een gezonder Nederland... dát is wat we willen bereiken. Met kinderen die een goede start maken en daar hun leven lang profijt van hebben. Met actieve volwassenen, die fit hun pensioen in gaan. En met ouderen die veel gezonde levensjaren hebben en zo lang mogelijk meedoen in de samenleving.”[1]

Deze quote uit het Nationaal Preventieakkoord vat de ambities samen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en haar vele stakeholders en partners. Anno 2022 leven alle inwoners van Nederland gemiddeld langer dan ooit in goede gezondheid. ‘Gemiddeld’ klopt, maar ‘alle’? Nee, niet écht alle … aangezien vooral mensen in kwetsbare posities met een laag inkomen en een laag opleidingsniveau fors minder lang gezond zijn en mee kunnen doen. De gezondheidsverschillen in ons land nemen toe, al decennialang, en worden meer en meer alarmerend. ‘Een gezonder Nederland’ geldt toch voor iedereen en toch niet alleen voor hoogopgeleide mensen?!

Als samenleving hebben we al lang door dat er wat gezondheidsverschillen betreft het nodige misgaat. In 2019 kozen we er expliciet voor om die terug te dringen. Voor het nationale Missiegedreven Kabinetsbeleid formuleerde VWS immers vijf missies, met als centrale missie vijf gezonde levensjaren erbij in 2040, met name door de gezondheidsverschillen met 30% te verkleinen. Vele publieke en private partijen, gecoördineerd door de Topsector Life Sciences & Health (Health~Holland), maken zich sindsdien hard voor deze “+5, -30”. Hun gezamenlijke “+5, -30-inspanningen” bieden maatschappelijke en economische kansen op basis van topwetenschap.

Maar hoe bereiken we die -30, wetend dat hoogstwaarschijnlijk nergens ter wereld ooit de gezondheidsverschillen duurzaam verkleind zijn? Nog niet eens met 1%. We kunnen dus ‘gerust’ stellen dat we collectief bewust onbekwaam zijn waar ‘t het terugdringen van gezondheidsverschillen betreft. Niet echt geruststellend, zeker niet bij de ambitie van 30%. Maar het moét. Het feit dat mensen in kwetsbare posities gemiddeld 6 jaar korter leven en 17 jaar eerder problemen met hun gezondheid en meedoen ervaren is echt niet langer te tolereren. Willen we succesvol samenwerken aan de -30, dan zullen we mét de mensen in hún kwetsbare wijken aan de slag moeten, (h)erkennend dat we als publiek-private gezondheid- en zorgcoalitiegenoten op z’n best ‘beginners’ zijn: onbewust-onbekwaam of hooguit bewust-onbekwaam om op juiste wijze te acteren en te innoveren.

Dus bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden zet uw beste beentje dienstbaar (!!!) voor mét de inwoners (samen met hen de quadruple helix vormend) in de kwetsbare wijken en buurten. Niet langer out of the box zoals we al decennia tevergeefs gewend zijn te doen, maar ín the box! Dáár waar de uitdagingen het grootst zijn, in hún omgeving. Met elkaar en vooral mét de inwoners. Wetend dat juist wij moeten leren en dat juist wij ons gedrag moeten veranderen, dáár! Alleen daar waar we voorheen niet of nauwelijks kwamen kunnen we wellicht die ogenschijnlijke -30-mission impossible toch possible maken. Zien we elkaar daar snel?


[1] Nationaal Preventieakkoord 2018

Column Nico van Meeteren (Algemeen Directeur Topsector LSH, Hoogleraar Erasmus MC) en Sophia Drijsten (Junior Communicatiemedewerker Topsector LSH)

Image

‹ News overview