Ingrid Thijssen: ‘Enorme Uitdaging om Zorg Goed én Betaalbaar te Houden’

Op 17 maart gaat Nederland naar de stembus. De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen gaat in aanloop naar de verkiezingen in gesprek met opinieleiders over de zorg. Deze week met Ingrid Thijssen, sinds september voorzitter van VNO-NCW.

Welke verwachtingen hebben opinieleiders? Welke thema’s zien we terug in verkiezingscampagnes en het regeerakkoord? En welke rol kunnen geneesmiddelenbedrijven daarbij spelen? Deze en andere vragen legden we deze keer voor aan Ingrid Thijssen van ondernemersvereniging VNO-NCW. ‘Kostenbeheersing is een onvermijdelijk thema. Elke politieke partij moet iets met die oplopende rekening van zorg en geneesmiddelen. Wij zien daarbij een belangrijke rol voor preventie, door gezonde keuzes te stimuleren.’

Vaccins, avondklok, mondkapjes, continuïteit van zorg, we kunnen niet om corona heen. Hoe gaat corona de Tweede Kamer verkiezingen de komende regeringsperiode beïnvloeden? Staan bepaalde onderwerpen nu nadrukkelijker op de agenda?
‘De coronacrisis drukt zijn stempel op deze verkiezingen. Op de korte termijn staat veel in het teken van de crisis en hoe we deze achter ons laten. Dan gaat het bijvoorbeeld over de schuldenberg en de sterk teruggelopen eigen vermogens van ondernemers in zwaar getroffen sectoren. Bedrijven die nog buiten regelingen vallen. Dat soort zaken.

Een andere belangrijke vraag is hoe komen we echt investerend uit de crisis? Iedereen wil dat, want investeringen zijn nodig voor de creatie van nieuwe banen, voor innovatie en om te verduurzamen de komende jaren. Maar als ik nu kijk naar de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s, dan gaat dat met de plannen die veel partijen nu aankondigen echt nog niet lukken met alle lastenverzwaringen die zijn aangekondigd. Daar is nog een hoop werk te doen.

De coronacrisis heeft tot slot ook de diepere, onderliggende problemen onder een vergrootglas gelegd. Zoals de toenemende kansenongelijkheid, structurele problemen op onze arbeidsmarkt en dat onze economische groei te laag is om bijvoorbeeld de stijgende zorgkosten te dragen. Deze zaken waren er natuurlijk al, maar de coronacrisis heeft de urgentie ervan alleen maar duidelijker gemaakt. Ook deze onderwerpen zien we bij de politieke partijen terug.’

Welke andere thema’s, gerelateerd aan het geneesmiddelenbeleid, verwacht u dat we gaan terug zien in de verkiezingscampagnes en het regeerakkoord?
‘Het wordt de komende jaren voor alle politieke partijen een enorme uitdaging om de zorg goed én betaalbaar te houden. Waar de zorg nu per volwassen Nederlander 500 euro per maand kost, zal dat in 2025 zo’n 600 euro zijn. Maar liefst 100 euro erbij in vijf jaar tijd! Dus kostenbeheersing is een onvermijdelijk thema. Elke politieke partij moet iets met die oplopende rekening van zorg en geneesmiddelen en kan dit niet naast zich neerleggen. Wij zien daarbij in onze nieuwe koers een hele belangrijke rol voor preventie door gezonde keuzes te stimuleren. Biotech kan daar natuurlijk ook sterk bij helpen. Digitalisering kan eveneens ondersteunen in de verschuiving van curatief naar preventief. Bovendien heeft digitalisering natuurlijk überhaupt de potentie om de zorgkosten te beteugelen.

Wat betreft biotech is ons er in ieder geval alles aan gelegen om met de geneesmiddelensector en andere branches en de politiek samen Nederland tot koploper in de life sciences te maken. Door extra investeringen en betere wet- en regelgeving bijvoorbeeld. Uit onderzoek van McKinsey blijkt dat Nederland jaarlijks 30 miljard euro extra kan verdienen door de mogelijkheden van biotechnologie beter te benutten. Van Nederland ‘een Boston aan de Noordzee maken’ is haalbaar, zo blijkt ook uit het nieuwe biotechpact dat vorige week is gelanceerd.'

Welke thema’s wilt u zelf graag terugzien in een nieuw regeerakkoord?
‘Ik noemde net al wat voorbeelden die ik graag zou terugzien. Als we de zorgkosten willen beteugelen, dan moeten we dus vooral zorgen dat mensen minder zorg nodig hebben. Dus meer inzetten op preventie is een must in een nieuw regeerakkoord. VNO-NCW is één van de initiatiefnemers van het Nationaal Preventieakkoord geweest en we maken nu, in een brede coalitie met de zorg, scholen, gemeenten en sport nieuwe voorstellen om Nederland gezonder te maken en te houden.

Verder weten we door de coronacrisis dat digitale zorg op afstand kan én werkt. Dus dat is een no-brainer als je het mij vraagt om veel meer mee te gaan doen; van de oncoloog tot de huisarts. Op alle fronten is daar nog veel winst te behalen voor zowel patiënt, zorgverlener als voor de kosten. De ouderenzorg is een ander groot dossier waar echt actie nodig is, om meerdere redenen. Op het gebied van huisvesting door bijvoorbeeld te kijken naar nieuwe woonvormen buiten de verpleeghuizen. Of op het gebied van eenzaamheid door te kijken hoe we ouderen een betere plaats bieden in sociale (en ook online) netwerken. Op deze manier blijven ouderen langer vitaal en het is nodig ook vanuit het oogpunt van een betaalbare zorg.

Tot slot hoop ik op veel aandacht én middelen voor innovatie in een nieuw regeerakkoord. Juist de geneesmiddelensector is enorm innovatief en Nederland heeft hier goede papieren om de komende decennia uit te groeien tot een life sciences hotspot. Dat kan ons veel banen en welvaart opleveren op alle niveaus.’

Wat kunnen we leren van de afgelopen regeringsperiode? Wat moet echt anders?
‘De pandemie heeft in de eerste plaats natuurlijk laten zien hoe onmisbaar goede gezondheidszorg met goede zorgprofessionals is. En ook wat we allemaal voor elkaar kunnen krijgen in een crisis met eigen productie van mondkapjes, handgels, meer testcapaciteit bouwen, etc. Onze leden en ook de leden van de VIG hebben daar ook allemaal keihard aan bijgedragen en daar wil ik langs deze weg iedereen nog even expliciet voor bedanken. Die gezamenlijke spirit moeten we vasthouden en dan kunnen we heel ver komen in Nederland.

Ik denk dat we in de afgelopen regeringsperiode en door de pandemie een aantal dingen geleerd hebben. In de eerste plaats hoeveel digitalisering in de zorg kan betekenen, maar ook dat daar ‘ontschotting’ voor nodig is, mede omdat de baten van digitalisering niet altijd neerslaan bij de partij die de investeringen doet. Maar ook los van het vraagstuk van digitalisering, geldt dat een andere inrichting van zorgketens en prikkels in het zorgsysteem nodig is om zorg die niet zinnig is te voorkomen.

Tot slot weten we nu dat we ons beter in moeten richten op een volgende pandemie. Dat gaat over de mogelijkheden om de zorg adequaat aan te sturen tijdens een crisis, over buffer-capaciteit van bijvoorbeeld IC-bedden en over strategische autonomie zodat we op cruciale attributen voor de zorg in een crisissituatie niet afhankelijk zijn van verre buitenlanden.’

Iedereen vijf jaar langer gezond leven in 2040. Hoe komen we daar?
‘Nieuwe technologie, meer preventie en betere zorg en geneesmiddelen gaat ons enorm helpen. Maar de grootste gezondheidswinst ligt vaak ook op andere terreinen, weten we uit onderzoek. Zaken als het hebben van een baan, het aanpakken van armoede en schulden, bewegen, en goede voeding - ook op scholen - een gezonde leefomgeving, etc. Dáár ligt het grootste gezondheidspotentieel voor het oprapen om die vijf jaar extra erbij mogelijk te maken. Daarom leggen we ook zoveel accent op preventie, onderwijs en een betere arbeidsmarkt in onze nieuwe koers. Daarom moeten we zorgen voor stages, meer banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en een minder risicovol vast contract zodat ondernemers weer meer mensen durven aan te nemen.’

Bron: VIG