How Will the Right Care with the Right Logistics Be Organised Affordably and Efficiently in 2030?
De zorgsector staat voor grote uitdagingen, denk aan toenemend zorggebruik, stijgende zorgkosten en structurele arbeidskrapte. Als gevolg hiervan zijn er twee grote transities gaande om de samenleving toekomstbestendig en vitaal te houden. De zelfredzaamheid en eigen regie van de burger komt steeds meer centraal te staan, er is een verschuiving van ‘Ziekte en Zorg’ naar ‘Gezondheid en Gedrag’. Daarnaast vindt er extramuralisering van de zorg plaats, waarbij de zorg en ondersteuning steeds meer verleend zal gaan worden bij burgers thuis en op andere locaties dan in zorginstellingen.
Nederland moet andere manieren vinden om de zorg in de toekomst te organiseren en te bekostigen. De logistieke sector kan hierin een significante rol spelen, omdat deze veelvuldig gebruikmaakt van nieuwe (technologische) ontwikkelingen, gewend is adaptief te moeten zijn aan veranderingen in de maatschappij en van nature als facilitator dient door dienstverlening aan te bieden binnen diverse sectoren. Deze week brengt een consortium van verschillende partijen uit de logistieke- en zorgsector onder leiding van TNO het visie rapport, ‘De Juiste zorg met de juiste logistiek’, naar buiten.
Fragmentatie in de (extramurale) zorg
De (extramurale) zorg kenmerkt zich door een hoge mate van fragmentatie. Er zijn veel verschillende stakeholders bij de zorg voor een cliënt betrokken, wat verschillende stromen van informatie, communicatie en data genereert. Het gaat hierbij, naast (professionele) zorgverleners, onder andere om leveranciers van goederen / IT en technologie, logistieke dienstverleners en zorgverzekeraars. Er is in veel gevallen echter sprake van een gebrek aan afstemming tussen deze stakeholders wat tot onduidelijkheid voor de burger, dan wel cliënt, leidt. Daarnaast veroorzaakt dit inefficiëntie wat zich uit in onnodige kosten. Dit alles wordt versterkt door een fragmentatie in financiën en verantwoordelijkheden. Tot slot is er door groei van zorg in de eigen leefomgeving sprake van een toename van kleinere transportstromen van zowel (zorg)diensten als goederen. Er is in toenemende mate een maatschappelijke bewustzijn dat de negatieve impact van deze bewegingen, waaronder luchtvervuiling en CO2-uitstoot, zoveel mogelijk geminimaliseerd moet worden.
Visie de juiste zorg met de juiste logistiek
In 2030 geeft de cliënt aan wat hij/zij wil en wat hij/zij kan (dit kan mede op basis van technologie voor of met de cliënt worden gedaan). Indien dit niet mogelijk is, worden familieleden, eventuele mantelzorgers en zorgprofessionals betrokken. De cliënt bepaalt afhankelijk van de wensen en behoeften over de invulling van de gewenste en benodigde diensten (eigen regie), en betaalt hier eventueel voor. Cliënten moeten thuis de mogelijkheid hebben om tussen aanbieders van zorg en diensten te kiezen om hun zorgproces te organiseren. Het gaat om een heel netwerk van stromen die geïntegreerd moeten worden en die moeten gaan samenwerken (inclusief de databronnen).
Om dit in 2030 mogelijk te maken moeten er een aantal zaken veranderen:
Cultuur en kennis – Een andere mindset bij stakeholders in het extramurale zorglandschap
Allereerst is meer afstemming tussen stakeholders nodig. De juiste persoon moet de juiste taak, op de juiste plek en op het juiste moment uitvoeren. Dit uitgangspunt dient o.a. in (zorg)opleidingen sterk benadrukt te worden. Er is in 2030 een meer integrale kijk op de veelvoud aan (zorg)diensten en goederen naar de cliënt toe. Tegelijkertijd ligt er meer eigen verantwoordelijkheid en eigen regie bij de cliënt zelf; dit kan via een Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) ingezien en geregeld worden. De zorg kan bij de cliënt thuis worden geleverd, bij een instelling worden ontvangen of er kan een technologie worden ingezet waardoor de benodigde hoeveelheid (formele) zorg vermindert.
Gebruik van technologie en data in de zorg- en logistieke ketens
In 2030 wordt er meer gebruik gemaakt van (reeds beschikbare) data en technologie in de hele keten. Diverse eHealth-toepassingen, waaronder een medicijndispenser, kunnen zorgpersoneel ontlasten en zelfmanagement van de cliënt bevorderen. Daarnaast kunnen technologische ontwikkelingen zoals thuisdialyse voor nierpatiënten transportstromen vermijden. Alle stakeholders verzamelen en analyseren hun eigen data om meer zicht en grip op hun proces te krijgen. Met deze data kunnen zij ‘predictive analytics’ inzetten om meer te kunnen voorspellen. Als de stakeholders hun data en bevindingen delen en koppelen komt er nog meer informatie beschikbaar waardoor afstemming in zorg- en logistieke ketens bevorderd wordt.
De rol van logistiek en bekostiging
De logistiek heeft met betrekking tot beide thema’s een faciliterende rol, terwijl deze in 2030 ook optimaal en zo cliëntgericht mogelijk georganiseerd wordt. Leveranciers van zorgapparatuur en technologie zijn verantwoordelijk voor de levering, installatie, onderhoud, controle en klantenservice. Het is van belang dat zij al vroeg in het zorgproces worden betrokken. Dit kan door middel van een zorgtechnoloog die samen met een cliënt bepaalt welke technologie geschikt is. De zorgtechnoloog is een nieuwe rol en wordt in 2030 veelvuldig ingezet. Verschillende (zorg)diensten en technologieën leveren verschillende kostenplaatjes op. Bij het bepalen van welke zorg nodig is, dient gekeken te worden naar de Total Cost of Ownership (TCO). In een dergelijke analyse wordt er aandacht besteed aan de potentiële vermindering van transportstromen van zorgpersoneel en goederen. De logistiek zelf is zo efficiënt en duurzaam mogelijk georganiseerd door te bundelen en schone voertuigen in te zetten.
Tot slot, om de zorg in 2030 op deze manier te organiseren dienen er aantal zaken nog onderzocht en beproefd te worden. Hiervoor is een onderzoeksagenda opgesteld om te komen tot de juiste zorg met de juiste logistiek. De visie en uitdagingen kunnen worden geadresseerd door deze op een kleinschalig niveau in living labs te concretiseren.
Bij het opstellen van deze visie zijn de volgende partijen betrokken Abena, CB, Fietskoeriers.nl, Icare, Marfo, Medido, PostNL, TNO, Vegro en Vita Valley. Ook Topconsortia Kennis en Innovatie Logistiek en Life Sciences & Health hebben aan het rapport bijgedragen.
Bron: TNO
