Trial population screening for chronic kidney damage

Vroegtijdige opsporing nierschade mogelijk stap dichterbij met NierCheck 
In november start in de regio Breda voor het eerst in de wereld een regionaal bevolkingsonderzoek naar nierschade. Het onderzoek moet aantonen of deze screening gezondheidsvoordeel voor de bevolking oplevert. 1,7 miljoen Nederlanders hebben chronische nierschade, maar de helft hiervan weet dit niet. Door nierschade vroegtijdig op te sporen kan sneller behandeld worden, en kan nierfalen mogelijk worden voorkomen.

Het onderzoek, waarbij ook twee methoden worden vergeleken, brengt in kaart hoeveel mensen te maken hebben met niet-ontdekte nierschade. De resultaten moeten aantonen hoe effectief dit bevolkingsonderzoek is. En wat hiervoor de beste methode is. Ook kan worden beoordeeld of de kosten opwegen tegen de baten.

Prof. dr. Ron Gansevoort (UMC Groningen) leidt het project: “De gevolgen van chronische nierschade zijn enorm. In de eerste plaats uiteraard voor de gezondheid van de betrokkenen en voor hun omgeving, maar daarnaast óók voor de maatschappij vanwege de hoge kosten. Schade aan de nieren is niet alleen een risicofactor voor nierfalen maar ook voor hart- en vaatziekten. Vroege opsporing en behandeling is dus van groot belang.”

Nierschade wordt (te) laat ontdekt

Annemiek Dorgelo (programmamanager preventie Nierstichting): “Het ontstaan van chronische nierschade gaat meestal ongemerkt. Vaak ontstaan klachten namelijk pas als de nierfunctie daalt onder de 30 procent. Maar chronische nierschade is onherstelbaar. Verergering van de nierschade kan wel worden voorkomen. Het is daarom essentieel de schade in een vroeg stadium op te sporen.” Dit kan onder meer door het meten van eiwit in de urine. Wordt eiwit aangetroffen dan kan dit duiden op schade aan de nieren. Meestal is dat het gevolg van hoge bloeddruk, diabetes en/of te hoog cholesterol. Deze risicofactoren voor nier-, hart- en vaatziekten zijn vaak nog niet bekend bij de betrokkenen en hun huisartsen.  

Hoe werkt het bevolkingsonderzoek?

Ruim 15.000 inwoners van de gemeente Breda in de leeftijd 45 - 80 jaar nemen deel aan het onderzoek. Twee screeningsmethoden worden onderzocht: de klassieke methode: mensen verzamelen thuis hun urine in een buisje. Per post wordt deze verstuurd naar een centraal laboratorium voor meting van eiwitverlies. De tweede methode is een innovatieve tool, ontwikkeld door Healthy.io, een Israëlische e-health start-up. Met een papieren teststrookje en een app meten deelnemers thuis zelf de mate van eiwitverlies in de urine. Zij krijgen direct feedback in de app. Als meerdere keren teveel eiwit wordt aangetroffen worden de betrokkenen verwezen naar een polikliniek in het Amphia Ziekenhuis voor een uitgebreider onderzoek. In geval van afwijkingen waarvoor behandeling nodig is, worden mensen doorverwezen naar de eigen huisarts. Dit geldt voor beide methoden. Paul Depla (burgemeester Breda): “Breda is de eerste stad ter wereld waar de NierCheck wordt gelanceerd. Het Amphia Ziekenhuis is één van de partners van de NierCheck. Ik ben enorm benieuwd naar de uitkomsten hiervan. Ik hoop dat het onderzoek in Breda – en in navolging daarvan ook op andere plaatsen ter wereld – veel gezondheidsproblemen kan voorkomen.”

Samenwerken in een veilige omgeving

In het project werken het UMC Groningen, het Amphia Ziekenhuis, huisartsen uit de regio Breda, Healthy.io, Copernicus en de Nierstichting samen. KPN Health is leverancier van het grootste zorgnetwerk van Nederland en zorgt via KPN E-Zorg voor de veilige data-uitwisseling binnen het project. Copernicus Interchange Technology realiseerde het platform dat de verschillende datastromen tussen betrokken partijen in goede banen leidt.

Het totale budget is 575.000 euro, en is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van Health~Holland, Topsector Life Sciences & Health van het Ministerie van Economische Zaken.

Bron: Nierstichting