3e GROZ-sessie

Op donderdag 15 oktober was de 3e GROZ sessie. Vanwege de coronamaatregelen vond deze sessie online plaats. Tijdens deze bijeenkomst stonden de GROZ-bouwstenen centraal. Eerst gaf Kirsten van Spronsen (programmamanager GROZ) een update over GROZ. Daarna gaf een aantal sprekers een presentatie over hun ervaringen met een van de bouwstenen: Hanneke Drewes (adviseur en onderzoeker, RIVM), Leone Flikweert (CEO, Health RI), Marianne Stadlander (strategisch adviseur, NZa), Vanessa Duterloo (kwartiermaker, GROZ Mooi Maasvallei), en Robbert van Bokhoven (programmaleider en strategisch adviseur, Pharos). Ook hadden de deelnemers van tevoren hun vraagstukken omtrent de verschillende bouwstenen ingestuurd, die tijdens de deelsessies in groepen besproken werden. 
Helemaal onderaan deze pagina zijn de presentaties bijgevoegd.

Plenaire presentaties

Update GROZ

Kirsten van Spronsen Programmamanager GROZ, Health˜Holland

2018: GROZ als programma gelanceerd om de missies MT G&Z te implementeren.
2019: GROZzerdammen als implementatie-instrument ontwikkeld. De eerste longlist met potentiële Fieldlabs gereed op 15 oktober 2019.
2020: 30 september 2020 leverden de eerste vier GROZzerdammen hun werkplan in. De inventarisatieperiode voor de volgende Fieldlabs is van start.

In de begeleiding van, het leren van en mèt de Fieldlabs werkt GROZ erg nauw samen met andere (systeem)organisaties die reeds hun eigen regio-aanpak hebben. In het ‘Bestuurlijk Overleg Regio’s/Fieldlabs’ sloegen in 2020 diverse organisaties de handen ineen, om de regio’s gezamenlijk efficiënter te helpen en complexe vraagstukken samen krachtiger aan te pakken.  

Lokale, regionale en nationale (systeem)organisaties vinden elkaar op één van de bouwstenen: ‘samenwerking’, ‘monitoring’, ‘lerend vermogen (learning communities)’, ‘data/ICT’ en ‘bekostiging’. Zo komt vraag- en aanbod bij elkaar. Zowel online, als offline.

De fieldlabs die intensief begeleid worden (GROZzerdammen), benoemen een trekker op elke bouwsteen. De trekkers per bouwsteen komen samen met systeempartijen bij elkaar in een Community of Practice, om van elkaar te leren. Bijvoorbeeld: de vier ‘monitoring’-trekkers (één per GROZzerdam) komen samen met o.a. het RIVM om de complexe vraagstukken op tafel te leggen.

Monitoring en lerend evalueren

Hanneke Drewes  Adviseur en onderzoeker, RIVM

Monitoring is geen doel op zich, maar ondersteunend aan het ontwikkelproces in de regio. Je doet monitoring ter voorbereiding, om te bepalen wat je wilt gaan doen en wat het oplevert. De focus die je hierbij neemt is bepalend. Wil je alleen de status quo van dit moment of wil je ook een toekomstperspectief? Beide keuzes zijn waardevol, maar verschillen in waar je op in kan zetten. Verschillende regio’s monitoren dan ook op verschillende manieren. Beschikbare info met toekomstprojecties is o.a. te zien via Regiobeeld.

Gezond en Gelukkig Den Haag is een voorbeeld van een regio die data vanuit gemeentelijk domein en zorgpartijen koppelt. Hier wordt data van huisartsen gecombineerd met data vanuit het CBS. In februari is er een meeting waarin kennis wordt uitgewisseld over het koppelen van dit soort data. 

Waar wil je op gaan zetten met monitoring? Op uitkomsten of ook op proces? Er zijn internationaal lijsten beschikbaar om het proces te monitoren, deze zullen nog vertaald worden naar het Nederlands en kunnen worden gedeeld. Niet alles is zichtbaar in indicatoren; juist het gesprek erover is ook van waarde. Daarnaast is een deel ook niet meetbaar maar wel merkbaar. Werksessie ook over monitoring vindt in februari plaats.

Het ministerie van VWS heeft het RIVM de opdracht gegeven om een lerende evaluatie Juiste Zorg op de Juiste Plek (JZOJP) uit te voeren. Vanuit een lerend perspectief kijken we met elkaar (lokale, regionale en landelijke partijen) naar wat er gebeurt, nodig is en passen dit toe en reflecteren hierop. Dit doen we concreet met verschillende actietafels, in verbinding met de bestuurlijke tafel. De vraag bij elke werksessie is ‘wat kunnen we doen om de beweging verder te brengen?’

Wil je hiermee aan de slag of aansluiten bij een van de actietafels, laat het weten via jzojp@rivm.nl 

Data management

Leone Flikweert – CEO, Health RI 

Er is steeds meer data-gedreven gezondheid. Niet alleen om je gezondheid op maat te krijgen, maar ook voor een lerend zorgsysteem. Het is soms moeilijk om te weten waar die data is hoe daar te komen en te kunnen gebruiken. Het is in feite geen technisch probleem, het gaat meer over cultuur en organisatie. Ook moet de data wel betrouwbaar zijn.

Er is een gebrek aan standaardisatie van gegevens. Het data landschap is versnipperd, en daarmee is de data expertise ook versnipperd. Maar we willen alle kennis samengevoegd hebben en gezamenlijk een gezondheidsdata infrastructuur realiseren.

Health RI is ontstaan zodat onderzoekers niet al hun tijd kwijt zijn aan data verzameling. Ondertussen is de beweging breder en zal de data ook voor borgprofessionals en voor burgers beschikbaar te zijn.

Zo kunnen we maximaal profiteren van big data en AI, en kunnen we dat zo goed mogelijk inzetten. Zo bundelen we alle kennis in één organisatie.

Op 3 niveaus moeten er acties gebeuren. 
1.    Collective voice
2.    Nationale gezondheidsdata infrastructuur
3.    Platform voor diensten 

Health RI heeft samenwerkingen op zowel lokaal, regionaal als nationaal niveau. Bijvoorbeeld op regionaal niveau in het vormen van knooppunten, met name rondom UMC’s, om te kijken wat voor type data er nodig is en hoe dat verzameld en aangeboden kan worden. Of op nationaal niveau met landelijke kwesties en zelfs aansluiting zoeken met internationaal niveau.

Bekostiging

Marianne Stadlander – Strategisch adviseur, NZa
Vanessa Duterloo – Kwartiermaker, GROZ Mooi Maasvallei

Vandaag de dag, ten tijde van COVID-19, is de NZa druk bezig met de reguliere zorg. In deze tweede golf is de focus op de afschaling van de reguliere zorg en de zorg zo goed mogelijk in stelling kan worden gehouden. Dat gebeurt ook in de regio’s, in samenwerking met regionale organisaties. Zo ook in de regio Mooi Maasvallei, waar de NZa op verzoek van de regio meedenkt en –doet. De NZa luistert naar waar men tegenaan loopt. NZa en de regio verkennen wat ze voor elkaar kunnen betekenen. Vaak heeft de NZa een rol als toezichthouder, en in deze regio ook als partner. Zo kunnen ze op alle fronten van dienst zijn, afhankelijk van wat nodig is.

In de regio Mooi Maasvallei ligt de focus op positieve gezondheid. Maar er is gemerkt dat bekostiging daar niet altijd bij aansluit, vanwege verschillende belangen en verschillende werelden. Deze verschillende werelden moeten dus samenkomen. Daarvoor is er ruimte nodig om te kunnen experimenteren, met name tussen de schotten. Daarom was de NZa uitgenodigd om hierover mee te denken en werken ze nu samen aan deze vraagstukken. Over een tijdje moet zichtbaar worden waar de verschuivingen zitten, en dus ook aan de hand daarvan wat een goede interventie op bekostiging zou kunnen zijn. 

Op 16 oktober heeft de NZa de Stand van de Zorg gepubliceerd. Hierin wordt gereflecteerd op de samenwerking met verschillende regio’s gedurende de coronacrisis. 

Samenwerking

Robbert van Bokhoven – Strategisch adviseur, Pharos

Samenwerken dáár waar het gebeurt, en mét de mensen om wie het gaat. Er moet een gezamenlijke ambitie zijn, met aandacht voor iedereen. Samenwerking met de inwoners is dan ook een cruciale succesfactor. Vanuit vertrouwen en gelijkwaardigheid. We moeten met de inwoners meekijken in hun leefwereld. Iedereen moet ook mee kunnen doen in de manier van samenwerking. Je moet dus de taal van de inwoners spreken. 

Voorbeelden waar dit gebeurt zijn de Ella Vogelaar Academie of de Krant van de Veenkoloniën. Een voorbeeld van een instrument om de gesprekken met de burgers aan te gaan is de Leefplekmeter, waarbij inwoners hun omgeving scores kunnen geven. 

Een veranderkundige aanpak met de Participatory Impact Pathway:
1.    Lokaal niveau: inventariseren van bestaande initiatieven
2.    Regionaal niveau: initiatieven in de regio verbinden aan lokaal niveau en andersom
3.    Leren van elkaar: complexe vraagstukken eruit lichten en best practices uitwisselen
4.    Complexe vraagstukken onderzoeken met landelijke organisaties

Deelsessies – belangrijkste uitkomsten

Monitoring

  • Betrek de bewoners in het proces, bij het vaststellen van de indicatoren. 
  • Er is veel data bij de verschillende samenwerkende partijen. Deze data kan gekoppeld worden dankzij data visiting
  • Houd rekening met de context van de data, de betekenis van data kan namelijk onderling verschillen. 

Data management

  • Een uitdaging binnen deze bouwsteen is het gebrek aan eenheid van taal. 
  • Zorg ervoor dat data nooit het doel op zich is, maar altijd het middel om het doel te bereiken. 
  • Twee potentiële doelen om data te willen delen zijn bedrijfscultuur en financiering. 

Bekostiging

  • Zorg dat aan de voorkant de belangen van verschillende partijen goed in kaart zijn gebracht. 
  • Er is meer geld beschikbaar voor onderzoek in de zorg, dan voor de implementatie. 
  • Het kan helpen om meerjarenafspraken te maken zodat er een partnership ontstaat, en dat vervolgens als basis gebruiken om een volgende stap te zetten naar ontschotting. 

Samenwerking 

  • Houd rekening met wie wat kan, los van professionaliteit, en wat je van elkaar verwacht. 
  • De uitdaging zit in de verantwoordelijkheid, wie legt verantwoordelijkheid af aan wie? 
  • Door in gesprek te gaan met bewoners krijg je een beter beeld van de belangen en waar dat overlapt met de belangen van de professionals. 

Lerend vermogen

  • Er moet meer echte casuïstiek plaatsvinden in opleidingen. 
  • Het kan helpen om al te starten bij de basisscholen, met een aanpak rondom leefstijl- en gezondheidsvaardigheden. 
  • De uitdaging is om het sociaal domein en het medisch domein meer samen te voegen.